حفر چاه چیست؟

حفر چاه و به اصطلاح چاه کنی، از دیرباز با مقاصد مختلفی انجام شده است. حفر چاه آب، قنات و … با هدف دسترسی به آب تمیز، برای استفاده روزمره و یا حتی کشاورزی، بسیار رایج بوده است. اما اکنون، این مقاصد کمی کمرنگ شده و بیشتر حفر چاه برای فاضلاب‌های خانگی انجام می‌شود. این چاه‌ها نیز میتواند در ابعاد و اعماق مختلف انجام شده و روش‌های مختلفی دارد.

حفر چاه معمولا به دلایل مختلفی انجاام می‌شود و ابزارهای حفر چاه مختلفی برای این کار تولید و عرضه شده اند.

برای حفر درست چاه، باید به نکات متعددی توجه کنید. شیب زمین، نوع خاک، ابزار حفر چاه، هدف از حفر چاه و … همه از نکاتی هستند که باید به آنها توجه کرد. برای مثال، روش عمقی برای حفر چاه، در مکان‌هایی که آب به سطح زمین نزدیک است، مانند آب و هوای معتدل خزری که باران‌های پی درپی را شاهد هستیم، مناسب نیست و بعد از چند متر، به آب می‌رسیم. در این بخش‌ها، یا آب را با دستگاه‌های مختلف به پایین هدایت می‌کنند و یا غالبا از روش‌های کندن سطحی چاه استفاده می‌کنند. چاه‌هایی کم عمق و با سطح زیرین زیاد‌تر.

انواع روش های حفر چاه

از زمان های بسیار دور تا به امروز بشر به مقاصد مختلف خصوصا دستیابی به آب اقدام به انواع روش های حفر چاه نموده است. اگر چه در ابتدا حفر چاه به صورت دستی و حفر چاه آب با مته دستی انجام می گرفته است. اما امروزه با حذف نیروی انسانی، ماشین آلات و ابزارهای پیشرفته ای حفر انواع چاه را در اندازه های مختلف انجام داده و کار حفر چاه را به کمترین زمان ممکن رسانده اند.

نکات مهم در حفر چاه فاضلاب ساختمان

حفر چاه فاضلاب باید به دست افراد متخصص و کاربلد صورت گیرد. از همین رو، توضیه‌ی ما این است که برای انجام این کار حتما با خونه‌سازها تماس حاصل فرمایید. حفر چاه فاضلاب بدون این دسته از افراد و با تجهیزات غیراستاندارد، پیامدهای جبران‌ناپذیری را به همراه خواهد داشت.

نکته‌ی مهم دیگر این است که پیش از حفر چاه فاضلاب جدید، چاه قدیمی باید به خوبی ترمیم شود و اثری از آن باقی نماند. در غیر این صورت، با حفر چاه فاضلاب جدید مشکلاتی برای استفاده کنندگان به وجود خواهد آم

انواع روش های حفر چاه

پیشرفت عمل باعث شده روش های جدیدی برای حفر چاه بوجود آید که انسان به وسیله آنها بتواند چاه های عمیق و قطور را به راحتی حفر نماید. به طور کلی روش های مختلفی برای حفر چاه وجود دارد که یکی از رایج ترین آنها روش مکانیکی می باشد. در کنار حفاری دستی که به وسیله انجام انجام می شود روش های مکانیکی و غیرمکانیکی هم وجود دارد که همه را در ادامه ذکر خواهیم کرد.

حفاری حرارتی

در روش حرارتی به کمک انرژی حرارتی در زمین حفاری انجام می شود کنند. به این صورت که انرژی حرارتی را به درون سنگ ها نفوذ می دهند و این انرژی باعث می شود سنگ و خاک ذوب شده و چاه حفر شود.

حفاری آبی

فشار آب هم می تواند برای حفاری مورد استفاده قرار گیرد. در روش حفاری آبی از انرژی و فشار آب برای حفاری استفاده می شود. به این صورت که فشار آب باعث می شود سطح سنگ سایش پیدا کرده و حفاری انجام شود. البته این روش بیشتر برای حفاری معادن زغال سنگ استفاده می شود.

چاه‌های اکتشافی:

این چاه‌ها را صرفا ب منظور اکتشاف حفر می کنند. در مناطقی که هنوز چاهی حفر نشده و از کم و کیف سفره ی آب اطلاعی در دست نیست تنها با حفر چاه‌های اکتشافی که زیر نظر کارشناس یا محقق انجام می شود، می توان از سفره آب شناخت کافی بدست آورد. بهترین و دقیق ترین روش به دست آوردن خصوصیات سفره ی آب، حفر و پمپاژ چاه‌های اکتشافی است.

تنها عیب چاه‌های اکتشافی زیاد بودن هزینه آن ها است. دیگر این که به وسیله آن ها می توان فقط از یک محدوده کوچک اطراف چاه خصوصیات سفره زا تعیین کرد و با توجه به اینکه ناهمسانی رسوبات در جهات مختلف گسترش دارد، لذا نمی توان تنها با حفر چند حلقه چاه اکتشافی در یک منطقه ی وسیع، به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی سفره ها پی برد.

چاه‌های اکتشافی تنها برای سفره های آبی تعریف نمی شوند بلکه بیشترین کاربرد آن ها در صنعت نفت و گاز است. حفر این چاه‌ها از پرهزینه ترین حفاری ها و خطرات حفاری در آن به دلیل نا آشنا بودن با سازندهای زیرزمینی بسیار بالا می باشد.

چاه‌توصیفی

آگاهی از مرزهای جانبی مخزن، تعیین مقدار ذخیره و چگونگی گسترش ذخیره مخزن با حفر چاه‌توصیفی مورد بررسی قرار می‌گیرد. چاه‌های توصیفی پس ازحفر چاه اکتشافی و اطمینان از حضور ذخیره دارای قابلیت اقتصادی حفر می‌شود.

چاه های آرتزین:

وقتی که حفاری به یک سفره ی محصور یا تحت فشار برخورد می کند ،آبی که تحت فشار رسوبات بالای سفره است،در درون چاه بالا می آید. ولی اغلب به سطح زمین نمی رسد که به این چاه ها ، چاه های نیمه آرتزین می گویند . در نوع چاه به سفره ای که تحت فشار زیاد است برخورد می کند و آب از دهانه چاه به بیرون فوران می کند . چون این چاه را برای اولین بار در منطقه آرتوز واقع در شمال غرب فرانسه مشاهده و مطالعه شده اند، لذا این چاه ها را در نقاط دیگر جهان نیز به همین نام می خوانند.

حفاری چرخشی

امروزه کاربرد دستگاه های حفاری چرخشی بسیار متداول شده است. این دستگاه ها را می توان در هر نوع زمین به کار برد. ولی برتری کاربرد آن ها در زمین های نرم بیشتر است . پیشروی این دستگاه ها در داخل سنگ های سخت به کندی صورت می گیرد. در این روش سر مته فولادی که متصل به انتهای لوله فولادی است ، از سر چاه چاه به کمک موتور ، حرکت دورانی می نماید . گل حفاری شده از داخل لوله به درون چاه تزریق شده و از اطراف لوله به سر چاه بر می گردد.

گل حفاری شده ضمن خنک کردن سر مته اعمال حمل خرده سنگ هایی که به وسیله سر مته از ته چاه تراشیده شده است ، به سر چاه و جلوگیری از فشار طبقات سست و ریزش آن ها به داخل چاه را نیز انجام می دهد. با این روش حفاری دورانی چاه های بسیار عمیق حفر می گردند .